Zitcultuur in Nederland en het zitgedrag op school

De zitcultuur in Nederland

Het zitgedrag van volwassenen

We mogen spreken van een ware zitcultuur in Nederland. Van de 24 besteedbare uren op een dag zitten wij volwassenen gemiddeld 9,3 uur. Dat is meer dan een derde van onze dag! Bizar, gezien ons lichaam is gemaakt om te bewegen. Beweging laat ons namelijk zowel fysiek als mentaal ontspannen en energieker voelen. Bovendien brengt voldoende beweging op een dag een groot aantal voordelen met zich mee. Bewegen draagt bijvoorbeeld bij aan het voorkomen van chronische ziektes en de afname van ons vetpercentage. Hoe tegenstrijdig is het dan om de cijfers van ons zitgedrag beter te bekijken?!

Ontstaat de zitcultuur van Nederland op scholen?

Aandacht voor ons zitgedrag begint al bij het jonge kind. Het jonge kind heeft namelijk een enorme bewegingsdrang en daarbij een korte spanningsboog. In het onderwijs aan het jonge kind gaat daarom veel aandacht uit naar het bewegingsonderwijs en de beweging buiten. Zo is het schoolplein bijvoorbeeld gevuld met hinkelbanen, fietsen en karren, klimtoestellen en open plekken voor diverse spellen. Toch laten de cijfers zien dat kinderen tussen de 4 en 11 jaar, gemiddeld zeven uur per dag zitten. Een groot deel van deze tijd, zo ongeveer 45 procent, zit het kind op school. Daarmee lijkt enkel deze aandacht voor bewegingsonderwijs en beweging buiten niet voldoende.

Dat het onderwijs niet de enige grote bron is van onze zitcultuur blijkt wel als we de cijfers van de jongeren (12 t/m 17 jaar oud) erbij pakken. Jongeren zitten gemiddeld 9,6 uur, verdeeld over:

School en studeren: 3,3 uur
Comuputeren: 2,8 uur
TV kijken: 1,2 uur
Vervoer: 0,6 uur
Werk: 0,2 uur
Overig: 1,5 uur

De opkomst van de technologie en digitale media blijkt dus ook een grote rol te spelen in het aantal uren dat een kind per dag zit.

Onze zitcultuur in vergelijking met Europa

Alles bij elkaar genomen ligt de tijd die wij Nederlanders zitten, vele malen hoger dan die in andere Europese landen. In 2019 bleek namelijk dat 32 procent van de Nederlanders gemiddeld meer dan 8,5 uur op een dag zit. In andere Europese landen ligt dit gemiddeld op 12 procent van de bevolking. Concluderend; door de zitcultuur in Nederland besteden wij met zijn allen veel te weinig tijd aan beweging.

De gevolgen van deze zitcultuur

“Zitten is het nieuwe roken.”

In verschillende artikelen wordt deze quote aangehaald. Zowel argumenten voor als tegen deze stelling worden tegen elkaar afgewogen. Al met al moge duidelijk zijn dat we gewaarschuwd worden voor de gevolgen van ons zitgedrag. Misschien heb je het zelf al meegemaakt. Last van je gewrichten, spieren of pezen, door het (vaak in eenzelfde houding) langdurig zitten. Daarnaast zorgt veel zitten voor een lagere concentratie en minder productiviteit. Ook op lange termijn zijn er gevolgen te zien die samenhangen met onze zitcultuur. Zo hebben mensen die veel zitten meer kans op diabetes, hart- en vaatziekten, kanker en leverproblemen in vergelijking met mensen die gemiddeld minder dan vier uur per dag zitten. Bovendien kan ongeveer negen procent van de voortijdige overleden personen verklaart worden door het zitgedrag. Kortom, er hangen vele nadelen aan langdurig zitten. Hierdoor wordt aangeraden om na maximaal 2 uur zitten even te bewegen.

Waarom is zitten zo slecht voor je?

Beweegrichtlijnen

‘Bewegen is goed, meer bewegen is beter’ (Gezondheidsraad, 2017).
Met dit advies wordt het belang van voldoende beweging nogmaals benadrukt. Ook geven de richtlijnen aan wat wij als volwassenen en onze kinderen minimaal zouden moeten bewegen. Terwijl wij als volwassenen minimaal 150 minuten per week aan matige intensieve inspanning behoren te halen, is dit voor onze kinderen een uur per dag. Daarnaast wordt volwassenen aanbevolen twee keer per week activiteiten uit te voeren die een versterkende werking hebben voor onze spieren en botten. Kinderen onder de 18 jaar wordt aanbevolen dit zelfs drie keer per week te doen. Echter voldoet helaas maar ongeveer de helft van alle Nederlanders aan deze beweegrichtlijnen. Oftewel; daar kunnen we met zijn allen verandering in brengen!

Meer beweging in het onderwijs

Een mooi streven is om het aantal Nederlanders dat voldoet aan de richtlijnen nog verder te verhogen en onze zitcultuur te verminderen. Wij doen dat bijvoorbeeld door partner in bewegend leren te zijn voor scholen in het primair onderwijs. Samen met scholen zorgen wij er namelijk voor dat hun leerlingen bewegend kunnen leren. Dit doen we met een mix van bewegend leren producten (zoals onze interactieve vloer en muur) en diensten (zoals onze bewegend leren workshops of implementatietraject), afgestemd op de wensen en behoeften van de school.

Beweegtips

Wat kan ik zelf doen om mijn zitgedrag te veranderen?

Meer beweging begint natuurlijk bij jezelf. In tegenstelling tot wat je misschien denkt, hoeft meer beweging op een dag niet zo veel moeite of tijd te kosten. Een aantal makkelijk uit te voeren tips kunnen hier al voor een groot deel bij helpen.

Iedereen heeft pauzes nodig op een dag, of je nu werkt of studeert. Pak die tijd niet enkel om zittend aan je bureau nog even een boterham te eten, maar ga daarnaast een rondje lopen. Ook al is het maar een rondje van tien minuten.
Maak het uitvoeren van normaal zittende taken bewegend. Zet bijvoorbeeld jouw prullenbak aan de andere kant van de ruimte, waardoor je een stukje moet lopen om iets weg te gooien.
Ga staand werken of studeren. Zet je bureau omhoog, zet je laptop eens op een stapel boeken, of gebruik een in hoogte verstelbare laptopstandaard.
Drink veel water en zorg er voor dat je een stukje moet lopen om je glas met water te vullen. Naast dat water drinken gezond is, moet je ook nog eens veel heen en weer lopen om je blaas te legen. Win-win!

Bewegend leren mogelijk maken voor jouw leerlingen?

Wil je concrete handvatten om bewegend leren een vaste plek te geven in het onderwijs? Of wil je sparren over de mogelijkheden voor meer beweging in de klas? Neem vooral contact met ons op!